Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd is de norm

gepubliceerd in Trouw Opinie 22 maart 2016

“Accepteer dat de vaste baan niet langer de norm is” luidde de kop boven het artikel van Raymond Puts in Trouw van 15 maart. Het stond er zó indringend, dat het bijna daardoor al norm wordt. Daarom moet hij worden tegen gesproken. De wens van Puts is amoreel. Tijdelijke contracten worden gehanteerd omdat ondernemers hun medewerkers zijn gaan beschouwen als kostenpost. Maar mensen zijn geen bedrijfsmiddelen, die je vervangt als de economische levensduur verstreken is.
Een ondernemer kan niet zonder medewerkers. Een onderneming is een verbond tussen een ondernemer met kapitaal en medewerkers met hun arbeidsvermogen. Zij gaan een relatie aan, beiden voor een duurzame broodwinning. Dáárom is een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd de norm. De ondernemer heeft een verantwoordelijkheid voor die duurzaamheid, hij moet rekening houden met goede én slechte tijden. Het deugt niet als de ondernemer die verantwoordelijkheid ontloopt, maar hij doet dat wel: Voor de crisis zijn overwinsten vaak overgeheveld naar de privé-BV, er bleef als regel geen enkele reserve achter in het bedrijf, zodat menige werk-BV na de crisis failliet ging.
Het geeft geen pas in mindere tijden medewerkers over de schutting van het bedrijf te kieperen, alsof het afval is, en de samenleving op te laten draaien voor de uitkeringen. Overwinsten moeten worden gereserveerd voor de mindere jaren, zodat medewerkers een redelijke tijd hebben een vervangende broodwinning te verwerven.
Raymond Puts noemt het vaste dienstverband volstrekt achterhaald. Maar het vaste dienstverband is een sociale ontwikkeling die ons uit de verpaupering van de 19e eeuw heeft gehaald, omdat de samenleving geleerd heeft, dat het zó niet hoort. Het is een groei in onze moraal. De zzp-er is vaak niet anders dan de losse dagloner van toen, dat willen wij niet terug.
Moet de wet meer positieve prikkels geven om ondernemers te “belonen” voor het investering in duurzame inzetbaarheid? De beste prikkel kan zónder beloning, door het uit de hand gelopen flexwerk in te perken. Het BNP wordt uiteindelijk gegenereerd dóór ondernemingen. Subsidies en uitkeringen komen allemaal uit diezelfde ondernemingen. De gezondste economie krijg je met ondernemingen die inzien dat hun inkomen wordt gegenereerd door hun medewerkers. Niet met ondernemingen die subsidie-vragend gaan klaplopen op de samenleving.