De zorgkosten in Nederland zijn te hoog. Dat zegt de politiek. En wij zeggen het na. De zorgkosten in Nederland zijn per inwoner ruim € 5000. De zorgkosten zijn volgens het CBS in 2015 11,1% van het bruto binnenlands product, zeg maar, het totaal van wat we met zijn allen verdienen. Daarvan wordt 9,7% betaald uit de publieke middelen. Dat kan uw probleem zijn natuurlijk, misschien zijn uw persoonlijke zorgkosten wel veel lager dan € 5000 en betaalt u vooral voor de kosten van anderen, misschien moppert u daarom. Maar vindt u de kosten echt te hoog? U moet bedenken, een belangrijk deel van de zorgkosten is ook een verzekeringspremie die u behoedt voor mogelijke kosten in de toekomst die u niet kunt betalen. Net als de woonverzekering, de rechtsbijstandsverzekering enz. die u graag vrijwillig afsluit.
Eén van de bezuinigingen in de zorg is dat minder zorg wordt geleverd in de thuiszorg, er moet meer worden gedaan door het “netwerk” van degene die zorg nodig heeft, kunnen de buren of familieleden de was niet doen en het huis schoonmaken? Betaalde zorg wordt verruild voor vrijwillige zorg. Dat lijkt een bezuiniging, en dat is het ook, als je kijkt naar de overheidsbegroting. Maar in menselijke inspanning wordt niets bezuinigd, de was blijft gewoon gedaan en het huis blijft gewoon schoongemaakt, de maatschappelijke last blijft gelijk. Deze bezuiniging is een stap terug naar de prehistorie.
In de grijze oudheid had je hulp nodig van je buurman, bijvoorbeeld omdat hij beter was in het maken van een pijl en boog. In ruil daarvoor ging jij dan in het voorjaar zijn tuin omspitten. Een goede ruil, hij kan nu eenmaal beter een pijl-en-boog maken en jij kunt tuin spitten. Op dezelfde manier hielp je je andere buurman en deed hij weer iets voor jou. Dienst en wederdienst. Schuld en vordering. Maar naarmate de maatschappij complexer werd, werd het erg ingewikkeld om alle diensten en wederdiensten met elkaar in overeenstemming te brengen. Dat is de reden waarom geld is ontstaan. Vraag je van iemand een dienst dan geef je geld. Geldbezit is het bewijs dat je nog iets tegoed hebt, van wie doet er niet meer toe, je kunt zelf bepalen welke wederdienst je vraagt en van wie. Zo is door geld een heel complex sociaal probleem efficiënt opgelost. Geld maakt het mogelijk de (weder)dienst van diegene te vragen die hem het beste kan leveren. Geld is een ragfijne sociale oplossing voor een heel complex ruilprobleem.
Bij de zorgbezuinigingen is de oplossing tot het probleem gemaakt. Dat kan niet kloppen. Dat wij mensen die niet meer zelfredzaam zijn moeten helpen, staat buiten kijf. In onze samenleving laten wij mensen niet verkommeren. Dat geld voor zorg kan zonder meer worden opgebracht, hetzij door dit elders te besparen, hetzij door dit via de belastingen te collecteren.
Als de overheid denkt dat vrijwillige mantelzorg goedkoper zou zijn dan professionele thuis, dan geldt dat alleen als je meent dat de waarde van een prestatie wordt bepaald door de geldsom die je ervoor betaalt. Maar dat is een omkering, de waarde van de prestatie is de tijd en de inspanning die je levert. Die kan worden uitgedrukt in een geldsom om tot een passende tegenprestatie te komen.
Mensen besteden hun tijd economisch, of het nu gaat om betaald werk of om vrijwilligerswerk, rust-, onspannings- of slaaptijd. Mensen hebben het allemaal nodig. Alleen mensen die zich thuis zitten te vervelen hebben tijd over. Als ze vrijwillige mantelzorger worden, moeten ze andere activiteiten nalaten. Ze zullen bedanken als penningmeester van de voetbalclub of als secretaris van het zangkoor of wat dan ook. De mens is in zijn tijdsbesteding met talloze draden verweven in zijn maatschappelijke en sociale netwerk. Hen daaruit weghalen leidt tot maatschappelijke en sociale schade. Die schade is al gauw groter dan de waarde van professionele thuiszorg waarvan de tarieven al zo uitgekleed zijn dat thuiszorgorganisaties er aan failliet gaan. Vrijwillige thuiszorg is feitelijk teruggrijpen op voorhistorische methoden, toen geld nog uitgevonden moest worden.
Het gaat dan ook uiteindelijk niet echt om bezuinigingen, het gaat om vermindering van solidariteit. Je moet je thuiszorg zelf maar betalen. Het is een politieke keuze op welke gebieden je al of niet solidair met elkaar wilt zijn. Maar zeg dat dan gewoon.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten